In een filmpje (dat inmiddels weer verwijderd is) legde Teal Swan uit dat schaamte geen emotie is maar een reactie op een afwijzing, afkeuring of vernedering. Schaamte bestaat omdat we sociale wezens zijn. Tijdens onze opvoeding hangt ons leven af van een sociale groep (familie, opvoeders). Om te kunnen overleven moeten we ons schikken naar wat die groep verwacht. We zijn nu eenmaal afhankelijke wezens. Als je zonder een sociale groep opgroeit is er ook geen schaamte. Jezelf vrijmaken van schaamte begint met inzien dat schaamte komt van de mensen waarbij je dichtbij wil staan. En daar is moed voor nodig.
Schaamte is net als vechten of vluchten, het biologische effect van een reactie. Teal Swan legt uit: wat wij schaamte is een verminderd zelfbeeld. Maar het is eerder een waterval van effecten die plaatsvinden in de geest als een gevolg van hoe we reageren op dit biologische (affectieve) reactie. De boodschap is dat we niet moeten proberen om van schaamte af te komen.
Aantrekken en afstoten
In relaties zijn er 2 bewegingen: aantrekken en afstoten. Als een ouder een kind afstoot, moet het kind het gevoel van dichtbij zijn opnieuw definiëren. Hij voelt dan dat het niet OK om mij nodig te hebben. Het kind voelt dat de aantrekking naar de ouder niet OK is. Om echter de goedkeuring van de ouder te houden, splitst het kind zich op in 2 delen. Een deel dat de goedkeuring blijft ontvangen en een deel dat afgekeurd moet worden omdat het de goedkeuring niet mag vragen. Er ontstaat dan een onzichtbare driehoeksverhouding. Schaamte is jezelf van jezelf wegduwen. Dit kan alleen als je opsplitst. Dit gebeurt niet één keer maar honderden keren.
Door zelf af te splitsen, en een deel van ons wegduwen, duwen we op onze beurt ook weer anderen weg. We geven dan de schaamte die we hebben opgelopen weer door aan onze kinderen. Zo wordt schaamte van generatie op generatie doorgegeven. Van jezelf houden wordt dan heel ingewikkeld.
Compassie
Het meest gebruikte antwoord op schaamte is: je hoeft je niet te schamen. Of er wordt gezegd: behalve dat je dik bent, heb je ook hele mooie ogen. Dit maakt echter de schaamte erger. Als schaamte een beweging is die iets van je afduwt dan is iets naar je toe trekken het antwoord. Zelfcompassie is daarmee het antwoord op schaamte. Als je een deel van jezelf hebt weggeduwd is een eerste stap om nieuwsgierig te worden naar dat deel. Compassie is mede-leven, begrip krijgen voor dat deel. Als je weer intimiteit opbouwt met dat wat je hebt weggeduwd, intimiteit is het tegenovergestelde van iets wegduwen. Op het moment dat je schaamte voelt, het is een gevoel en niet een emotie, is dat omdat je die innerlijke splitsing voelt. Als je dat weggeduwde deel weer terug kunt halen, is het gevoel van schaamte weg.
Helen: het afgesplitste deel terughalen
Om weer uit de bevriezing van schaamte te komen kun je uitzoeken waar het moment van bevriezing begon. Waar is het ontstaan? Kijk waar je schaamte over voelt. Kijk of je die schaamte kunt ‘ontmoeten’ alsof het iemand anders is. Hoe ziet dit persoon, gevoel of beeld er uit? Heb je er afkeer voor? Stel je voor dat je het afgesplitste deel uitnodigt, omarmt, er naar luistert, er nieuwsgierig naar bent. Het gevoel van schaamte verdwijnt dan. Omdat we gespleten zijn, gepolariseerd, laten we iets aan anderen zien wat we niet zijn.
Onderdrukking is echter nog steeds energie. Het deel in onszelf dat we aan de buitenkant laten zien, voeden we. Maar tegelijkertijd wordt het deel dat we niet willen laten zien ook. Het deel dat we niet willen zien, zien we terug bij iemand anders. Iemand anders werkt dan als spiegel voor het deel dat we zelf wegduwen. Dit heet projectie. Je trekt zowel mensen aan die het naar voren geduwde deel representeren als het naar achter geduwde deel representeren. Je krijgt dan het gevoel van hals over kop verliefd zijn of ‘wegwezen’!
Meer informatie over Teal Swan
- Haar Youtube kanaal
- Haar website
- Schaamte overwinnen