Schaamte is een heel omvangrijk begrip. Schaamte vind plaats in alle culturen, in alle lagen van de bevolking en kan op elke leeftijd ontstaan. Bijna iedereen heeft met schaamte te maken. Omdat verdoven zo gewoon geworden is wordt schaamte niet (altijd) herkent en erkent. Het kan een hele geruststelling zijn dat je niet de enige bent met schaamte.
- Mentaal
- je vies voelen
- je waardeloos voelen
- diep gevoel van minderwaardigheid
- Fysiek
- huidskleur
- sekse (man, vrouw)
- uiterlijk; body shaming (dik, dun, knap, lelijk)
- Geld
- armoede
- baanverlies
- gevoel van tekort
- schaamte over rijkdom
- Cultuur
- schaamte over afkomst
- schaamte over aard (lesbisch, gay, bisexueel, transgender)
- Religieus
- moralisatie vanuit religie
- hel en verdoemenis
Brené Brown heeft het over twaalf schaamtecategorieën:
- Uiterlijk en lichaamsbeeld
- Geld en werk
- Moeder-/ vaderschap
- Familie
- Opvoeding
- Geestelijke en lichamelijke gezondheid
- Verslaving
- Seks
- Ouder worden
- Geloof
- Traumatische ervaringen
- Een etiket opgeplakt krijgen
Social shaming
Deze term social shaming is een pleonasme. Alle schaamte komt immers voort uit de verhouding van de zelf tot anderen. Om schaamte te voelen heb je immers de ‘vermeende blik‘ van de ander nodig. Je kunt je schamen voor God, voor je ouders, voor je vrienden, voor iemand die naar je kijkt of je beoordeelt.
Public shaming, publieke vernedering
Social shaming wordt groter als beschaming publiekelijk plaatsvindt. Publieke vernedering is het beschamen van iemand in het openbaar. Public shaming wordt veel als ‘wapen’ gebruikt in de politiek. Naar elkaar met modder gooien, elkaars geheimen opduiken en publiek maken zijn voorbeelden van public shaming in de politiek. Bij verkiezingen kan public shaming de andere partij stemmen kosten. Het levert dus iets op!
Shame is born in public, and lived out secretly.
Schaamte wordt geboren in het openbaar en woont in het geheim.