Schaamte trotseren

in Kerk· Media

Als Pia fraus, vroom bedrog, niet meer werkt

In het nieuws deze week is de Amsterdamse Priester Pierre Valkering die na het uitkomen van zijn boek ‘Ontkleed niet naakt staan’ geschorst is. Nét iets te openhartig volgens het het bisdom Haarlem-Amsterdam. Valkering heeft zich niet aan de celibaatbelofte gehouden en dat is onverenigbaar is met het geloof.

Door zijn geaardheid, Pierre Valkering valt op mannen, en het verbergen daarvan, leeft hij met een geheim. Om toch zijn ambt uit te voeren kan hij niet laten blijken dat hij homo is. Samenwonen met een man moet kunstig verhuld worden. Hij huurt een kamer op een ander adres en zo is het ‘probleem’ opgelost. Pia fraus, vroom bedrog.

Dit soort ‘spastische acties’, zegt Valkering, hing samen met een onwaarachtige cultuur die in de katholieke kerk sterk ontwikkeld is, en waaraan hij graag een einde ziet komen. Hij noemt de recente publicatie van de Franse socioloog Frédéric Martel, die stelt dat zeker de helft van de kardinalen in het Vaticaan homoseksueel is en velen er een dubbelleven op nahouden. ‘Die kruistocht tegen homo’s wordt gevoerd door diegenen die het zelf zijn’, zegt hij. ‘Daardoor gebeurt veel in het verborgene. In die sfeer kan ook kindermisbruik plaatsvinden.’ (bron: Volkskrant)

Schaamte gaat vooraf aan schuldgevoel

Dit onderstreept ook weer mijn bevinding dat schaamte juist vooraf gaat aan de ‘zonde’ en niet andersom. De volgorde is:
Lichaamsbewustzijn > schaamte > isolement > pijn > verdoving van pijn door gedrag dat niet bij ons past (verslaving) > schuldgevoel.

In dit rijtje is een verslaving, in dit verhaal een verslaving aan seks, de ‘zonde’. Maar dan is de zonde niet meer dan een verdoving van de pijn die je voelt omdat er schaamte is. En die schaamte komt weer voort uit het oordeel dat we niet deugen. Zo is de cirkel rond.

De vraag is dan of je nog met jezelf kunt leven als je je zou moeten schamen over je geaardheid. En dat schaamte je juist verder weg brengt van een verbinding met God. Maar moet dan alles zo schaamteloos kunnen? De vraag gaat misschien niet over wel of geen seks maar over het oordeel daarover. De schaamte is het gevecht dat we denken te moeten voeren. En zo is seks niet goed of fout maar is het oordelen daarover. Want is dat, eerlijk gezegd, niet een beetje de taak van God en niet van ons?

Ontkleed niet naakt staan, hoe vindt een Roomse priester zijn weg?

Als kind speelde Pierre Valkering het liefst met poppenkastpoppen. En graag verkleedde hij zich als Sinterklaas. Later in zijn jeugd raakte hij geboeid door de katholieke kerk met haar gewaden en rituelen. Mensen waren echter verbaasd toen hij eind jaren zeventig, na zijn middelbare schooltijd, theologie ging studeren om pastor te worden. Op zijn 33e werd hij tot priester gewijd. Na 25 jaar priesterschap komt Pierre in dit boek als homoseksuele man opnieuw uit de kast. Hij vertelt het verhaal van zijn leven: over zijn religieuze, seksuele en relationele ervaringen, over gebed en een verslaving aan het kijken van porno. Daarbij geeft hij antwoorden op vragen als: Is het priesterschap zijn ware roeping? Hoe leeft en beleeft hij het celibaat? Is homoseksualiteit beleven zonde? Welke prijs moet hij eventueel betalen voor deze coming-out?

Sinds 1994 is Pierre Valkering als pastor verbonden aan de Vredesparochie in de Amsterdamse buurt De Pijp. In 2016 bood hij aan paus Franciscus op het Sint-Pietersplein in Rome de Italiaanse vertaling aan van zijn vorige boek met toespraken van de in 2008 overleden pater Jan van Kilsdonk, een boek dat gaat over de levens van homoseksuele mannen. “Ik draag die mensen met mij mee in mijn hart. Wil dat tegen hen zeggen. En wil hen van mij groeten” zei de paus. “De paus zelf heeft mij een missie toevertrouwd!” dacht Pierre. Dit boek past daarbij.

Pia fraus

Pia fraus is latijn voor vroom bedrog, “met eene goede meening, schoone misleiding”. In veel religieuze organisaties wordt de kunst beoefent van ‘elegant ontwijken’. Het is er wel maar als we het omzeilen is het er niet. Een leugentje om bestwil. Of liegen om het oordeel van anderen te ontlopen.

Eigengereide mensen, zondebokken en vrijheidsstrijders

Het heeft me overigens altijd verbaasd hoe het mogelijk is dat er zoveel misbruik van jongens is door Priesters en dat tegelijkertijd het homohuwelijk verboden is. Er zit blijkbaar zoveel schaamte op homoseksualiteit.

Spread the love